Zie jij door de velden het bos soms niet meer? Daar kan agroforestry verandering in brengen. Deze landbouwvorm combineert gewassen- en/of veeteelt met de aanwezigheid van bomen en struiken. Uit deze gecombineerde landbouwvorm kunnen, indien goed beheerd, veel voordelen voortvloeien.
Agroforestry kan voorkomen in allerlei vormen en maten. Zo bestaat er ‘alley cropping’ wat inhoudt dat er bomenrijen worden geplant op akkers of groentepercelen of ‘silvo-pastorale systemen’ die bomen combineren met begrazing door vee. Ook het gebruik van houtkanten of bomenrijen voor afscheiding of beschutting kunnen onder agroforestry ondergebracht worden. Tot slot bestaan ook voedselbossen. Deze vorm van agroforestry leunt het dichtst aan bij natuurlijke bossen, enkel worden ze aangeplant in functie van voedselproductie en is het uiteraard de bedoeling dat er geoogst wordt.
Win, win, win
Veel van de voordelen van agroforestry vallen onder ecosysteemdiensten, diensten door de natuur geleverd die erg waardevol zijn. Zo zorgt de aanwezigheid van bomen op het veld voor minder erosie, voor luchtzuivering en extra koolstofopslag, voor schaduw voor het vee en bovendien geven ze ook nog bescherming tegen overstromingen én tegen droogte. Daarnaast kunnen hierdoor op hetzelfde perceel meerdere producten tegelijk geproduceerd worden en draagt dit ook bij aan een diverser landschap zodat de de recreatieve waarde stijgt.
Nico Vandervelpen (landbouwer): “We zoeken voortdurend naar nieuwe technieken die een meerwaarde voor het bedrijf betekenen. Via de website en enkele evenementen van het Consortium Agroforestry Vlaanderen ben ik overtuigd om te starten met agroforestry. Het vergt extra werk en is een investering maar levert ook veel voordelen op.
Voor de landbouwer ligt de uitdaging erin om dit te vertalen naar een economische meerwaarde. Het combineren van diverse producten doet de complexiteit toenemen maar biedt ook kansen om enerzijds inputs efficiënter in te zetten en anderzijds ook het aanbod te diversifiëren zodat de landbouwer productierisico’s kan spreiden. Voor veel landbouwers die aan agroforestry doen, dienen de bomen op hun veld als soort van pensioensparen: bij hun pensioen worden ze gekapt en kan het hout verkocht worden. Bovendien geeft de Vlaamse overheid een zetje in de rug door tot 80% van de aanplant terug te
Koolstofboeren
Een interessant voordeel van agroforestry is dat er meer koolstof opgeslagen wordt bij deze landbouwvorm. Dit kan dus meehelpen in de strijd tegen klimaatverandering. Bedrijfsleiders zouden dit als een kans kunnen zien om hun uitstoot te compenseren door te investeren in koolstofopslag via de landbouw. Lidl ziet alvast potentieel hierin en startte een consortium om dit verdienmodel te testen.
Onze bronnen en verdere info: